Türkiye'de akasya ağacı, akasya ağacı nerelerde yetişir

Akasya ağacı Türkiye'ye 1850 tarihinde gelmiş ve ilk geldiği yer de Ege bölgesi olmuştur. O yıllarda akasyaya karşı alaka gösterilmemiş olmasından çoğalamamıştır. Bursa Ziraat Mektebi ile İstanbul Halkalı Ziraat Mekteplerinin açıldığı yıldan sonraki senelerde mektep idaresinin Avrupa'dan getirttiği diğer ağaç tohumları ile birlikte akasya tohumları da getirilmiş ve o tarihten sonra Bursa ve İstanbul bölgesinde çoğalmasına ve daha sonraları da İzmir, Adana, Edirne, Erzincan, Çorum, Konya, Kastamonu illerimizde açılan ziraat okulları ile bu ağacın çoğalmasına yardım edilmiş. Cumhuriyet ile birlikte yol kenarlarına, okul bahçelerine, kışlalara ve tren yolu kenarlarına dikimleri yapılmıştır. Bu nedenle bu türe ülkemizde Cumhuriyet ağacı da denilmektedir (Kayacık 1966). Zaman geçtikçe tohumu ve fidanı vilayetten kazalara hatta köylere varıncaya kadar az miktarda dağıtılmış yayılmış ve çoğaltılmıştır.

Büyük Önder Atatürk, Anadolu'nun büyük inkılabı ile birlik yarattığı milli yenilikler arasında, bir de ziraat inkılabı bulunmaktadır.1916 Yılında Belgrat Ormanında kurulan ilk Orman Fidanlığımızdan Ankara'ya ulu önderimiz Atatürk'ün buyrukları ile kurulan Gazi Orman Çiftliği'ne dikilmek üzere binlerce Akasya fidanının gönderildiği bilinmektedir (Yaltırık 1991 ). Bu tür ile 1940'lı yıllarda köy baltalıkları oluşturulmaya çalışılmışsa da önemli sonuçlar alınamamıştır (Kayacık 1975). îkinci Dünya Savaşı yıllarında maden direği amaçlı Akasya meşcereleri tesisi için çalışmalar yapılmışsa da yine günümüze gerekli bilgiler ulaşamamıştır (Turan 1982).

Toprağının iyi olmamasından bu kısır yerlerde ilk olacak ve yetişecek akasyadır denmiş ve ilk defa akasya ağacı fidanlarının dikilişine başlanmıştır. Ülkemizde Orman Fidanlıklarımızda 1989 yılında 34.711.000, 1990 da 35.347.000, 1991 de 25.543.000, 1992 de 14.231.000, 1993 de 6.161.000 ve 1994 de de 7.546.00 adet Akasya fidanı üretilmiştir (AGM 1995).

Bugün Ankara'da Orman Çiftliğinde akasya ağacı ile yapılan geniş yeşillik gözle görülmeyecek derecede geniş ve gören gözlere şenlik vermektedir. Akasyalar cinsinin 700 kadar türü vardır. Akdeniz çevresi ülkelerde ve yurdumuzda da yetiştirilmektedir. Kuru ve fakir topraklarda yetişebilmektedir. Bazı türlerinin meyvelerinden, kabuk ve öz odunlarından tanen ve zamk elde edilmektedir. Büyümeleri çabuktur. Kıyı ağaçlamalarında ve özellikle kumulların durdurulmasında faydalanılmaktadır. Genel olarak donlara karşı duyguludur. Rüzgara karşı muhafazalı yerleri seçerler.

 

Referans kaynaklar:

1.    Gökmen,Halil.,Kapalı Tohumlular,Orman Genel Müdürlüğü Yayınları,Ankara:1990,

s 485-88.

2.    Öğütçü,Mahir.,Faydalı Ağaçlardan Akasya Ağacı,Kastamonu İl Basımevi, Kastamonu:1935, s 1-21

3.    Kayacık, Hayrettin., Orman ve Park Ağaçlarının Özel Sistematiği, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul:1982, s 62-6

4.    Ana Britanica, Ana Yayıncılık, İstanbul: 1986, Cilt 1, s 248

5.    Temel Britanica, Ana Yayıncılık, İstanbul: 1992, Cilt 1, s 105.